MOOCs çeşitleri: xMOOCs ve cMOOCs

MOOCs (Massive Open Online Courses), geniş kitlelerin kolaylıkla erişebildiği çevrimiçi eğitim platformlarıdır. Çevrimiçi verilen bu dersler sunumlar, videolar, ders materyalleri şeklinde dünyaca ünlü üniversitelerin öğretim elemanları tarafından tamamen uzaktan öğrenme ortamında çoğu zaman ücretsiz sağlanmaktadır. MOOCs'ların farklı teorik çerçeveler sunan çeşitleri vardır ancak en bilinen çeşitleri; xMOOCs ve cMOOCs'tur.

 

Web 2.0 teknolojilerinin uzaktan öğrenme ortamlarına etkisi beklenen bir sonuçtur. Günümüzde bu teknolojileri kullanmak eğitim dünyası ve özellikle akademik çevreler için bir zorunluluk olmaya başlamıştır. İnsanlar kendini geliştirme ihtiyacı, diplomanın önüne geçmiş, MOOCs ise bu ihtiyaca cevap vermeye aday en uygun yöntemlerden biri olmaktadır.

 

MOOCs, günümüzde açık öğretimin gelişiminde son nokta olarak görülmektedir. Eğitsel kaynaklara açık erişim, açık dersler sayesinde uzaktan eğitim deneyimi oluşturma eğilimlerini arttırmıştır. MOOCs platformlarındaki derslere kayıt olmak için ücret alınmamaktadır, bu platformlar tarafından sağlanan öğretim programlarına açık erişim mümkündür ve bu platformlara katılan kişiler sosyal ağlar yoluyla birleştirilmektedir. Bazı derslere katılmak için ön koşullar gerekse de hiçbir MOOCs platformu formal bir akreditasyon sistemine dahil değildir. Ancak bazı MOOCs platformları katılımcılarına belirli bir ücret karşılığında sertifika vermektedir. Bu sertifikalar özellikle Amerika'da birçok üniversite tarafından ders kredisi olarak sayılabilmektedir.

 

cMOOCs

 

cMOOCs kaynakları, George Siemens, Stephen Downes ve Dave Cormier gibi araştırmacılar tarafından bağlantıcılık (connectivism) teorisi ilkelerine dayalı içeriklerle hazırlanmaktadır. Bağlantıcılık, uzaktan eğitim pedajojisi açısından Web 2.0 teknolojileri ve sosyal ağlar aracılığı ile sağlanan iletişim ve etkileşim sürecini ifade etmektedir.

 

Bağlantıcılık, diğer öğrenme teorilerine (davranışçılık, bilişsellik, yapısalcılık) göre yeni bir öğrenme teorisidir ve ilkeleri George Siemens tarafından geliştirilmiştir. Siemens'e göre bu öğrenme sürecinde öğrenenler birbirleri ile ilişki içinde bilgi ile beslenmekte ve ortaklaşa bir öğrenme toplumu oluşturmaktadır. Bağlantıcılığa göre öğrenmede bilgi sadece öğretmenden öğrenciye geçmemektedir, özellikle web ortamlarında insanlar arasındaki etkileşim sayesinde öğrenenden öğrenene de geçmektedir. Ayrıca her birey kendi öğrenmesinden sorumludur. cMOOCs'da her öğrenen kendi öğrenmesini yapılandırır, yönetir ve kontrol eder. cMOOCs'lar kişisel öğrenme ortamlarının bir uzantısı olarak görülebilir.

 

xMOOCs

 

 Literatürde uzun bir süre MOOCs dendiğinde ilk akla gelen xMOOCs'lardır. cMOOCs'lar xMOOCs'lardan sonra ortaya çıkmıştır. xMOOCs'lar video sunumları şeklindedir, her öğrenen bu ortamlar sayesinde kendi hızında öğrenebilmektedir. En bilinen xMOOCs ortamları; Coursera, edX, Udacity, Udemy, Khan Academy ve Venture Lab'tır. Bu derslere katılımcılar üyelik kayıtlarını yaparak istedikleri zaman katılabilmektedir, kendi sınavlarını yapabilmekte ve ders programını belirtilen haftalar içinde tamamlamak durumundadırlar. Bu dersleri veren ortamlar herhangi bir derece veya diploma vaat etmemektedir. Bu ortamların tek amacı öğrenmedir, kredi tamamlama veya herhangi bir konuda yeterlilik kazandığını ispatlamak değildir.

 

xMOOCs ortamlarının hepsi aynı şekilde işlememektedir. Örneğin Coursera'nın önceden belirlenmiş bir takvimi vardır ve derslere katılım ücretsizdir ancak derslere katıldığınıza dair sertifika almak ücretlidir. Udemy'de takvim kısıtlaması yoktur, edX'te ise derslere katılımdan veya sertifika için ücret alınmamaktadır. Tüm bu farklılıklara rağmen tüm xMOOCs'lar benzer anlayışlarla çalışmakta ve davranışçı yaklaşıma hizmet etmektedir. Öğretmen dersi video veya sunum şeklinde hazırlamakta ve öğrenen pasif bir şekilde derse katılmaktadır. Öğrenenler daha sonra bu öğrendiklerini farklı Web 2.0 araçları vasıtası ile sınamaktadır

 

MOOCs hareketini ilk başlatanlardan Siemens'e göre geleneksel yaklaşımla oluşturulan xMOOCs'lara nazaran cMOOCs'larda öğrenen daha aktiftir ve MOOC mantığı da bunu gerektirmektedir. Downes ise yakın gelecekte tüm xMOOCs'ların cMOOCs'lara dönüştürüleceği düşüncesindedir.

 

 

Kaynak:

Kesim, M., Altınpulluk H. (2014). A theoretical analysis of MOOCs types from a perspective of learning theories. Procedia - Social and   Behavioral Sciences,   1-5.